Oyun terapisi çocukların uyumlu ve mutlu olarak yaşamalarını hedefleyen gelişimsel bir terapi şeklidir. Çocukların oyunu ve oyuncakları kullanarak kendilerini ifade etme gereksinimlerine odaklanan özel bir süreçtir.
Çocuklar, kendilerine güvenli bir ortam sunan eğitimli bir oyun terapisti ile istedikleri şekilde oynayabilmeleri için cesaretlendirilirler. Bu süreçte, çocuklara duygusal sorunlarını ifade edebilmeleri için değişik çeşitte birçok oyuncak sunulur. Çocukların kendilerini sanat, drama ve fantazi içeren oyunlar yoluyla ifade edebilmeleri için fırsat yaratılır. Oyun ve oyuncaklar kullanılarak çocuklar ile iletişim kurmaya, sorunları çözmelerine ve olumsuz davranışlarını değiştirmelerine yardımcı olunur.
Oyun terapisi, çocukların kendilerini ifade edebilecekleri, risk alabilecekleri, sosyal kuralları ve sınırları öğrenebilecekleri ve yaşadıkları sorunlar ile başa çıkabilme yollarını keşfedebilecekleri güvenli bir ortam yaratır. Oyun terapisi süreciyle, çocukların yaşadıkları olayları algılama şekilleri değişebilir ve diğerleri ile olan etkileşimlerinden daha çok keyif almaya başlarlar.
Biz yetişkinler, bir sorunla karşılaştığımızda bunu bir süre düşünür, ona farklı açılardan bakar, seçenekleri araştırır, bazen de güvendiğimiz biri ile konuşuruz. İşler yolunda gitmeyince, bu sorunu nasıl çözebileceğimizi düşünürüz. Oyun terapisinde de çocuklar hayal güçlerini kullanarak aynı şeyi yaparlar. Çocuklar oyunlarında, yaşamlarındaki hayalkırıklıklarını yeniden canlandırarak, farklı
şekillerde başetme yollarını öğrenirler. Terapi odasında öğrendikleri yeni becerileri kendi hayatlarında genelleştirdiklerinde özgüvenleri artar. Terapi süreci davranış değişikliğini sağlamakla beraber çocukların aile ve arkadaşlar ile yaşanan etkinliklerden daha keyif almalarını sağlar.
Çocukta aşağıdaki maddelerde bulunan durumlardan birisi bile gözlemleniyor ise, çocuğun problemi çok büyümeden oyun terapistine başvurmanız gerekmektedir. Bu durumların çözümü için oyun terapisi sıklıkla 2 ve 11 yaş aralığındaki çocuklara uygulanmaktadır. 2 yaş aralığı genellikle çocuğun oyun oynamaya başladığı dönemdir. 11 yaşından büyük çocuklar da bazı durumlarda yaşadığı probleme göre oyun terapisi tercih edebilir.
Çocuk Merkezli Oyun Terapisinin yardımcı olduğu konular:
Çocuklar oyun oynamayı severler. Yetişkinler kadar duygularını anlayabilme ve konuşabilme becerileri gelişmemiştir. Bu nedenle, oyunun, çocuklara deneyimlerini ve duygularını ifade etme fırsatı sunduğundan iyileştirici bir özelliği vardır. Çocuklar, oyunlarında davranışlarını etkileyen kızgınlık, üzüntü, korku, ya da hayalkırıklığı gibi duyguları terapistin sağladığı güvenli bir ortamda yeniden canlandırabilirler.
Uzm. Dr. Zehra Babadağı kliniği uzman ekibi ile birlikte Oyun Terapisi Eğitmenleri ile hizmet vermektedir. Kliniğimizden hizmet ve bilgi almak için iletişime geçebilirsiniz.
Oyun terapisinin çoğu olayların çözümünde bariz kolaylıklar sağladığı bilinir. Oyun terapisinin faydaları sayısız olarak kabul edilse de, bu metodun sık kullanıldığı olaylar ve faydaları şunlardır;
Oyun terapisi sonrası çocuklar, çözüm üretme konusunda da daha başarılı olurlar. Bu sayede şimdiye kadar olan ve gelecekte olacak sorunlarla kolayca başa çıkabilirler.
Tüm bunların yanında, ailece evde vakit geçirmenin, çocuğun kendine has dünyasını anlamlandırmaya çalışmanın ve onu yargılamadan dinlemenin de başlı başına çocuğun bilişsel, duygusal ve sosyal becerilerini destekleyeceğini unutmamak gerekir. Çocuğun yalnızca kendisiyle ilgilenildiğini ve değer gördüğünü hissettiği bir alan ve zaman yaratmak iyi oluş halini artırmak için atılabilecek önemli bir adımdır.
Oyun terapisinde seanslar, genellikle çocuğun kendini huzurlu ve güvenli hissettiği ortamlarda gerçekleşmektedir. Terapinin gerçekleştiği oda ve oyuncaklar özel olarak seçilmektedir. Oyuncakların ve materyallerin hepsi birbirinden farklı manalar taşımaktadır. Oyun esnasında günlük yaşantısında ifade etmekte zorlandığı duyguları rahatça ifade edebilmesine aracı olur.
Oyun terapistleri farklı yaş gruplarından olan ve çeşitli bilişsel ve duygusal ihtiyaca sahip her çocuğa özgü araçlar ve teknikler kullanır. Bazen bir top ya da oyuncak bir telefon çocuğa kendisini ifade edebileceği bir alan sunabilirken bazen terapistle beraber okunan bir hikaye kitabı çocuğun ilerleme kat etmesini sağlayabilir. Bu oyun ve oyuncaklar her zaman terapist tarafından belirlenmez. Çocuklar kendi hayal dünyalarına ve isteklerine göre terapide hangi oyun ve oyuncaklarla oynayacağını seçebilir. Oyun terapisi teknikleri ise genel olarak şu şekildedir:
Çocuğun bir kâğıda resim çizerek veya sorular sorarak ilerlemesi istenebilir. Çocuğun bireysel haline bağlı olarak yukarıda bulunan bir oyun yöntemi tercih edilir. Çocuğun tanınması ve sorunlar ile nasıl başa çıktığını görmek, ona bu konuda yardımcı olmak için büyük rol oynar.
Çocuğun birden fazla oyuncaklar ile ne tür etkileşimde bulunduğu ve davranışları seanslar arasında çok şeyi ortaya çıkarabilir. Oyun bu konuda yatıştırıcı bir mekanizma olarak, iyileştirici ve sorun çözücü olarak kullanılabilir. Oyun terapisi eğitimi hakkında detaylı bilgi için web sitemizi ziyaret edebilirsiniz.
Oyun terapisi sürecinin sağlıklı ilerleyebilmesi için ebeveynlerin önceliklendirmesi gereken birkaç önemli unsuru ele almakta fayda var.
Bütün terapi yöntemlerinde olduğu gibi oyun terapisinde de esas olan çocuk ve terapist arasında güvenli bir ilişki olmasıdır. Çocuğun terapiste güven duymadığı bir oyun terapisi sürecini ilerletmeye devam etmek çocuğun var olan problemlerini derinleştirebilir ve baş etmesi gereken yeni mental zorluklar yaratabilir. Oyun terapisi süreci çocuğun gelişim seviyesi ve ihtiyaçlarına göre şekillendirilir. Belirli yaş grupları ile daha çok sosyal becerilere dayanan oyunlar oynanırken başka yaş grupları ile daha çok görsel algıya dayanan oyunlar oynanabilir.
Terapinin etkilerinin süreç başladıktan ne kadar zaman sonra görüleceği çocuktan çocuğa göre değişiklik gösterecektir. Bazı çocuklar için bu süreç bir yıl kadar sürerken bazı çocuklar için daha kısa ya da daha uzun olabilir. Bu noktada ailelerin çocuklarının gelişim sürecine saygı duyması ve sabırlı olması oyun terapisi süresinin en etkili biçimde devam etmesi için önemlidir.
Oyun terapisine dair bütün süreçler gibi oyun terapisinin faydaları da her bir çocuğun kendine özgü olan duygusal, bilişsel ve sosyal ihtiyaçlarına göre farklılık gösterir. Oyun terapisi bir çocuğun öz güvenini artırmaya destek olurken bir başka çocuğun dürtülerini kontrol etmeyi öğrenmesine yardımcı olabilir. Bu anlamda alanında uzman ve çocuğun güvendiği bir terapist seçmek önemli. Örnek oluşturması açısından aşağıda oyun terapisinin faydalarından bazılarını listeledik: